Καθαρά Δευτέρα και Σαρακοστή
Όλοι γνωρίζουμε ότι η Καθαρά Δευτέρα είναι η μέρα που σηματοδοτεί την έναρξη της Σαρακοστής, των σαράντα ημερών δηλαδή, ως την Μεγάλη Εβδομάδα των Παθών. Τι συμβολίζει όμως το όνομά της, αλλά και τα έθιμα που ακολουθούμε εκείνη την ημέρα;
Η Καθαρά Δευτέρα προέρχεται από τη συνήθεια που είχαν οι νοικοκυρές να πλένουν με ζεστό νερό και στάχτη τα μαγειρικά σκεύη ως ημέρα κάθαρσης. Στη συνέχεια τα κρεμούσαν έως ότου λήξει η νηστεία. Έπειτα, επισκέπτονταν οικογενειακώς της ύπαιθρο, όπου έστρωναν κάτω ένα τραπεζομάντηλο και έτρωγαν νηστίσιμα φαγητά, όπως χαλβά, ελιές, ταραμά, και ψωμί.
Όσο για το χαρταετό, το πέταγμά του συμβολίζει το πέταγμα της ψυχής του κάθε πιστού προς το δημιουργό της. Την ημέρα που ξεκινάει η νηστεία, δηλαδή, ανυψώνονται και οι ψυχές των ανθρώπων για να καθαρίσουν και να επικοινωνήσουν με το Θεό.
Δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε και στην αγαπημένη μικρών και μεγάλων λαγάνα, η οποία είναι ένα ψωμί παρασκευασμένο χωρίς προζύμι. Αυτό το είδος ψωμιού έτρωγαν οι Ισραηλίτες ενώ είχαν φύγει από την Αίγυπτο και μέχρι ο Χριστός να ευλογήσει τον ζυμωτό άρτο.
Με λίγα λόγια, από παλαιότερα ως σήμερα, η ημέρα αυτή αποτελεί την έναρξη της κάθαρσης, σωματικής αλλά και πνευματικής, ώστε να προετοιμαστούν οι πιστοί για την Ανάσταση του Κυρίου.
Ένα ακόμη έθιμο στην Ελλάδα την Καθαρά Δευτέρα είναι και η παρασκευή της κυρα-Σαρακοστής. Πρόκειται ουσιαστικά για τη δημιουργία μιας γυναίκας από αλατοζύμη. Τα χαρακτηριστικά της είναι ότι δεν έχει στόμα και αυτιά, για να μην ακούει αλλά και να μη μιλάει, διότι μόνο της μέλημα είναι η προσευχή. Έτσι, οδεύει στην πνευματική νηστεία. Τα χέρια της είναι σταυρωμένα, όπως όλων των πιστών κατά τη διάρκεια της προσευχής. Έχει ένα μικρό σταυρό στο κεφάλι της για να συμβολίσει την ορθόδοξη πίστη. Τέλος έχει επτά πόδια, ένα για κάθε εβδομάδα που διαρκεί η νηστεία. Κάθε Σάββατο που περνάει οι πιστοί κόβουν και από ένα πόδι, οδεύοντας κάθε εβδομάδα και πιο κοντά στην Ανάσταση και το Πάσχα.
Σε όποια ηλικία και αν βρίσκονται τα παιδιά, μπορούν να μάθουν τα έθιμα και τις παραδόσεις, γνωρίζοντας με αυτόν τον τρόπο την εθνική τους ταυτότητα και κρατώντας ζωντανό τον πολιτισμό.